Leczenie ziołami niemal od zawsze należało do polskich tradycji. Już nasi najdawniejsi przodkowie znali lecznicze właściwości wielu z nich. Powoli wracamy do tych korzeni, bardzo często rezygnując z obciążających organizm (szczególnie wątrobę) leków aptecznych i suplementów diety. Podpowiadamy, jakie właściwości dla zdrowia i urody mają popularne zioła.
Zioła na domowe leki należy zbierać w suchy, słoneczny dzień – najlepiej w samo południe. Nie należy zbierać roślin zbyt blisko ruchliwych dróg czy miejsc spacerów wielu ludzi. Polecamy szczególnie ustronne zagajniki i łąki. Najlepszym naczyniem do zabierania ziół jest wiklinowy kosz lub lniana torba (przewiewna). Plastikowe torby czy wiaderka nie zdadzą egzaminu, gdyż w ciepłe dni, zioła mogą się w nich po prostu zaparzać i więdnąć. Najlepszym czasem na zbieranie kwiatostanów jest początek ich kwitnienia, a liście warto zbierać w szczycie sezonu (nie mogą być zbyt młode, ani nie przejrzałe). Z kolei na owoce trzeba zawsze nieco dłużej poczekać – muszą być w pełni dojrzałe.
Babka lancetowata
Babka lancetowata kryje się pod różnymi nazwami. Niektórzy nazywają ją babką jajowatą, inni zwyczajną, a jeszcze inni piaskową. Dla uproszczenia można też nazywać ją po prostu babką. Ważniejsze od nazewnictwa są jej niezwykłe właściwości, które mogą bardzo mocno przyczynić się do naszego zdrowia i urody.
Babkę znajdziemy niemal na każdym polu i łące w naszym klimacie, a szczególnie często występuje na terenach, których gleba jest lekko kwaśna (np. w okolicach lasu). Lepiej jest zbierać ją z dala od ruchliwych dróg. Najcenniejsze dla zdrowia są jej duże, mięsiste liście. Ich świeży miąższ przyspiesza gojenie ran oraz łagodzi ból i swędzenie związane z ukąszeniami owadów – komarów, meszków czy muszek. Dlatego, jeśli na łące przytrafi się Wam taka wątpliwa przyjemność, warto zranione miejsce przetrzeć świeżo zerwanym liściem babki lancetowatej. Ponadto liście te można wkładać do obuwia, ponieważ doskonale zapobiegają obrzękom i odparzeniom stóp w obuwiu. Antyseptyczne działanie babki powoduje, że jej liście włożone do butów mogą też skutecznie pomóc nam w walce z nawracającymi odciskami.
Z kolei napary, przygotowane na bazie liści babki, bardzo dobrze wspomagają leczenie infekcji związanych z górnymi drogami oddechowymi. Babka lancetowata potrafi pomóc nam zarówno w kaszlu suchym, jak i mokrym. To dlatego, że napar z niej przygotowany rozrzedza wydzielinę w drogach oddechowych, ułatwiając wykrztuszanie. A jednocześnie duża zawartość śluzu w liściach nawilża gardło, dając ulgę w kaszlu suchym. Jak przygotować taki syrop? Nic prostszego. Należy 100g świeżych liści babki lancetowatej zmiksować ze 100ml przegotowanej wody, a następnie całość dobrze odsączyć i wycisnąć. Następnie dodać 100g cukru i całość delikatnie podgrzewać, uważając, by nie zagotować. Gdy cukier całkowicie się rozpuści, a odsączony sok nabierze konsystencji syropu, możemy jeszcze ciepłą miksturę przelać do ciemnych buteleczek.
To nie wszystkie dolegliwości, z jakimi poradzi sobie babka. Napar z niej może nam pomóc rozwiązać kilka kwestii związanych z naszym zdrowiem. Napar możemy stosować do przygotowania płukanek do ust, które mają świetnie działanie antybakteryjne. Można nimi też przemywać powieki i spojówki podczas stanów zapalnych i zakażeń. A połączenie liści babki, olejku migdałowego i żółtka jajka to domowy sposób na odżywczą i odprężającą maseczkę do twarzy.
Dzika róża
Niesamowitym źródłem naturalnego zdrowia jest dzika róża, a konkretnie jej owoce, w których znajdziemy prawdziwą bombę z witaminą C. A jak dobrze wiemy, witamina ta jest niezastąpionym antyoksydantem, który działa na skórę odmładzająco, likwidując wolne rodniki zapobiegając przedwczesnemu starzeniu się skóry i całego organizmu. Tak, całego ciała człowieka, który powinien w dużych dawkach dostawiać witaminę C – ma ona działanie uszczelniające dla naczyń krwionośnych, poprawia krążenie, odporność i ogólnie wzmacnia organizm.
Jednak witamina C to nie jedyny dobroczynny powód, dla którego warto sięgać po naturalne źródło zdrowia, jakim jest owoc dzikiej róży. W jej składzie znajdziemy bowiem też witaminy A, B1, B2, E i K oraz liczne rodzaje związków przeciwutleniających (flawonoidy). Powodują one to, że owoce zaleca się spożywać przy nadciśnieniu, chorobach serca oraz chorobach układu pokarmowego (pomaga zwłaszcza w przypadku niestrawności). Silne działanie przeciwutleniające to ważna informacja dla wszystkich, którzy obawiają się nowotworów. Antyoksydanty zapobiegają namnażaniu się komórek rakowych i ich dalszej mutacji.
Wzmacniająco działa nalewka przygotowana z owoców dzikiej różny. Potrzebnych jest do niej około kilogram owoców, które przed przetworzeniem należy włożyć do zamrażalnika na przynajmniej 2 dni (powoduje to, że straty witamin i szybko utleniających się antyoksydantów będą znacznie mniejsze). Owoce wsypywać do słoika warstwami, przesypując je cukrem (na całość potrzebujemy około 0,5kg). Po około 2 tygodniach możemy dolać alkohol – 0,5 litra wódki i 0,25 litra spirytusu, a następnie odstawić na kolejne 2-3 tygodnie. Po tym czasie nalewkę należy przelać do szklanych butelek i odczekać przynajmniej 2 miesiące, by smaki dobrze się przegryzły. Nalewkę można pić po kieliszku dziennie.
Natomiast z płatków dzikiej róży można przygotować odmładzający i wygładzający tonik. Do tego celu zaparzamy garść świeżo zebranych płatków (w suchy dzień) szklanką wody. Po wystygnięciu odcedzamy i już mamy gotowy domowy tonik dla pięknej i zdrowej cery.
Dziurawiec
Ta niepozorna roślina polna, jaką jest dziurawiec, doskonale wpływa na nasze zdrowie niemal pod każdą postacią. Można robić z niej napary, wyciągi olejowe oraz nalewki, a każda z nich ma zupełnie inne działanie.
Napary i herbatki z dziurawca mają działanie dobroczynne dla ludzkiego systemu nerwowego, gdyż świetnie radzą sobie ze stanami depresji czy obniżenia samopoczucia. Ponadto napar dziurawca doskonale wpływa na układ moczowy, działając moczopędnie i oczyszczająco jednocześnie. Pomaga też w chorobie związanej z kamicą moczową. Delikatne napary z dziurawca poleca się również w leczeniu mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i naczyń krwionośnych.
Dziurawiec. Źródło zdjęcia: Depositphoto.com
Popularną nalewką czy syropem do kupienia w aptece jest nalewka z dziurawca, która łagodzi stany zapalne układu pokarmowego, wspomaga wątrobę oraz procesy trawienne. Trzeba jednak być ostrożnym z taką formą przyjmowania dziurawca, gdyż wykazuje on także właściwości powodujące fotouczulenie. Z tego względu nie poleca się przy stosowaniu kuracji z dziurawca częstych i długich wizyt na słońcu, zwłaszcza w przypadku osób z jasną karnacją. Mogą bowiem powstawać na skórze trwałe plamy i bolesne zaczerwienienia.
Z kolei olej z dziurawca świetnie wspomaga leczenie ran, owrzodzeń i nasączeń powstałych w wyniku żylaków. W związku z tym polecany jest dla osób trwale unieruchomionych jako naturalne uzupełnienie terapii. Olej z dziurawca można zrobić samodzielnie w domu. Trzeba zebrać żółte kwiaty tej rośliny i po umyciu, delikatnie zwilżyć je spirytusem (używając na przykład spray’u). Tak przygotowane kwiaty umieszczamy w szklance dobrej jakości oleju roślinnego (np. lnianego) i ogrzewamy w łaźni wodnej, nawet przez kilka godzin. O tym, że olej z dziurawca jest gotowy, poinformuje nas odpowiednia barwa – powinna być soczyście czerwona. Olej taki przechowujemy w ciemnych butelkach, by uniknąć kontaktu ze światłem dziennym.
Co ważne, leków z dziurawcem nie należy stosować podczas terapii niektórymi lekami (np. interferonem, chemioterapeutykami przeciwnowotworowymi, indynawirem przy leczeniu zakażeń wirusem HIV, antykoagulantami). Może też obniżać skuteczność leków, na przykład doustnych preparatów antykoncepcyjnych, dlatego przed zastosowaniem terapii dziurawcowej warto skonsultować się ze swoim lekarzem.
Mniszek lekarski
Mniszek lekarski rośnie w naszym kraju niczym chwast, więc aż żal nie wykorzystywać jego świetnych właściwości do poprawy zdrowia i samopoczucia. Sok z tej rośliny pomaga w walce z niestrawnościami, gdyż powoduje zwiększoną produkcję kwasu żółciowego. Świetnie wspomaga także cały układ pokarmowy, doskonale radząc sobie z nieprawidłową przemianą materii i zaparciami. Ponadto napar przygotowany na bazie kwiatów mniszka lekarskiego oczyszcza organizm i leczy trądzik.
Roślinę też można uznać za ogromne źródło minerałów, z których najważniejsze to potas, magnez, siarka i krzem. Znajdzie się w niej ponadto kilka ważnych witamin (szczególnie witamina C) oraz substancji przeciwutleniających (np. garbniki). Dzięki nim mniszek dobrze wzmacnia organizm i pomaga leczyć infekcje, zwłaszcza te związane z chorobami układu oddechowego (gardło, oskrzela).
W domowych warunkach możemy przygotować samodzielnie syrop z kwiatów mniszka lekarskiego. Ważne jest, by kwiaty tej rośliny zbierać jeszcze zanim całkowicie się otworzą – dzięki temu zachowają więcej olejków eterycznych. Świeże kwiaty mniszka ugniatamy warstwami z dużą ilością cukru w słoiku. A następnie dodajemy małą ilość spirytusu i odstawiamy miksturę na 2 tygodnie. Po tym czasie przecedzamy syrop i przelewamy do szklanych słoików lub butelek. Ma on bardzo długą datę przydatności, a stosować go możemy albo w czasie infekcji, albo cały czas w ramach profilaktyki przeziębień.
Herbata z rumianku. Źródło zdjęcia: Depositphoto.com
Rumianek pospolity
Rumianek pospolity to nie tylko piękne biało-żółte kwiatki, to także moc zdrowia zawarta w pozyskiwanych z niego olejkach. Bisabolol oraz chamazulen to najpopularniejsze z nich, o działaniu przeciwzapalnym. Właśnie dzięki nim rumianek jest tak ceniony za swoje właściwości związane z łagodzeniem infekcji błon śluzowych oraz dobroczynnym działaniem na skórę. Wyciągi z rumianku łagodzą stany zapalne skóry, przyspieszają gojenie ran, oparzeń czy owrzodzeń, a jednocześnie mogą być stosowane w zapaleniach bakteryjnych jamy ustnej, dziąseł i gardła. Świetnie też koszyczki kwiatów rumianku nadają się do robienia inhalacji podczas przeziębień i stanów podgorączkowych.
Rumianek można stosować w przypadłościach układu pokarmowego. Przyspiesza bowiem metabolizm, reguluje przemianę materii i poprawia trawienie. Może łagodzić bóle menstruacyjne, ponieważ działa rozkurczowo na mięśnie gładkie.
Rumianek bardzo szeroko wykorzystywany jest w kosmetyce. Jest nieodzownym składnikiem szamponów wzmacniających do włosów (szczególnie blondynek, gdyż ma działanie rozjaśniające i nabłyszczające włosy). Przygotowuje się także z niego kremy i toniki do skóry, ponieważ łagodzi podrażnienia. Ponadto doskonale sprawdzi się jako kuracja na opuchnięte i podkrążone oczy – można stosować napar z rumianku jako kompres (np. nasączone nim waciki higieniczne).
Najlepszą postacią rumianku, jaką warto wykorzystywać na co dzień w trosce o urodę i zdrowie, są napary z tego ziela. Herbatki rumiankowe można kupić w aptece w bardzo niskich cenach, ale też zbierać samodzielnie – potrzebne są wyłącznie koszyczki rośliny. Jednakże poleca się go także w postaci olejków, gdy chcemy wykorzystać go do zdrowotnej aromaterapii (uspokaja i wycisza).
