Pielęgnacja skóry dotkniętej problemami jest bardzo trudna – czasem ciężko jest określić charakter problemu, jaki nas dotyka, a czasem nie wiemy, jak sobie z nim poradzić. Dlatego opisujemy najczęstsze problemy skórne, jakie dotyczą współczesnych ludzi. To łuszczyca oraz różnego typu egzemy skórne: atopowe zapalenie skóry, kontaktowe i alergiczne zapalenie skóry. Z łatwością je rozpoznacie i podejmiecie odpowiednie leczenie.
Łuszczyca
Łuszczyca to jedna z coraz częściej występujących chorób skóry w XXI wieku. Jest to dolegliwość, której nie można wyleczyć, a jedynie załagodzić jej objawy. Na szczęście nie jest to choroba zakaźna – można ją jedynie odziedziczyć. Co ciekawe, łuszczyca może dotknąć nas w każdym wieku. Bardzo często dzieje się tak, że rodzic jest chory, a dziecko nie ma żadnych objawów. Dopiero w wieku nastoletnim, a nawet starszym (do około 40. roku życia) zauważa u siebie pierwsze objawy, wywołane różnymi czynnikami.
No właśnie, skąd bierze się łuszczyca? Poza genetycznymi uwarunkowaniami, łuszczyca może pojawić się u osób, które poddane są silnemu stresowi (zarówno przewlekłemu, jak i sytuacyjnemu – np. jakieś wstrząsające wydarzenie w życiu), zmęczeniu oraz prowadzą nieregularny tryb życia. Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną, dlatego też jej przyczyn upatruje się także w obniżeniu odporności organizmu, przewlekłych infekcjach i chorobach (niekoniecznie skóry). Na występowanie łuszczycy wpływ ma także próchnica zębów, nieprawidłowa higiena ciała, źle dobrane kosmetyki czy zbyt ciasne ubrania ze sztucznych materiałów, drażniące skórę. Łuszczyca może pojawić się także w przebiegu innej choroby. Do najpowszechniejszych przypadków zalicza się odrę, ospę, różyczkę, dnę moczanową, cukrzycę, zapalenie pęcherza, zapalenie zatok oraz zapaleniu ucha. Nie wolno w żadnym wypadku zdrapywać ani zrywać zmian skórnych, gdyż bardzo często zaostrza to jeszcze bardziej stan zapalny.
Zmiany łuszczycowe na skórze. Źródło zdjęcia: Depositphotos.com
Objawów łuszczycy powinniśmy szukać przede wszystkim w zgięciach kolan, łokci, plecach w okolicy krzyżowej, pośladkach, łydkach oraz owłosionej części skóry głowy. Charakteryzuje się ona czerwonymi, rozlanymi i zaognionymi zmianami w strukturze naskórka. Zmiany pokryte są ponadto łuską – to łuszczący się naskórek, który przybiera srebrzystą lub biało-żółtą barwę. Zmiany te mogą być początkowo bardzo małe (do 1-2cm), ale w miarę rozwoju choroby przeobrażają się w plamy o średnicy nawet kilkunastu centymetrów. Rozpoznanie łuszczycy wbrew pozorom nie jest takie proste, gdyż nieraz do złudzenia przypomina atopowe zapalenie skóry. Dlatego też po zauważeniu u siebie charakterystycznych objawów, warto skonsultować swoje zdrowie u lekarza dermatologa, który potwierdzi lub zaneguje nasze podejrzenia.
Na własną rękę nie można pozbyć się objawów łuszczycy, gdyż potrzebne są mocne maści na bazie sterydów, które przepisuje tylko lekarz dermatolog. W swoim zakresie możemy zadbać o prawidłowe nawilżenie skóry, dobrymi kremami i balsamami natłuszczającymi zawierającymi emolienty. Dobrze jest też zadbać o zdrowie i dietę bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe (znajdują się w tłustych rybach morskich, oleju rzepakowym oliwie z oliwek). Dobrze jest zrezygnować z palenia papierosów i picia znacznych ilości alkoholu (osłabia organizm i działanie wątroby). Niezbędna w leczeniu łuszczycy jest także witamina D – należy zacząć ją suplementować. Warto też polubić opalanie, ponieważ słońce łagodzi zmiany na skórze. Nie wolno jednak eksponować na słońce skóry bez użycia odpowiednich kremów do opalania z filtrami SPF (10-15). A po kąpieli słonecznej dobrze jest w skórę wetrzeć krem po opalaniu, który nie tylko wzmacnia opaleniznę, ale także silnie nawilża skórę i łagodzi ewentualne podrażnienia spowodowane słońcem.
Egzemy
Słowo ‘egzema’ określa zmiany skórne, którego podłoże ma charakter zapalny. Może być to reakcja na jakiś czynnik zewnętrzny bądź źródłem powstania wyprysku jest przyczyna wewnętrzna. Bardzo ważne jest to, że egzemą nie można w żaden sposób się zarazić, ponieważ nie ma charakteru infekcji (infekcja może dołączyć do egzemy dopiero w kolejnym etapie jej rozwoju). Zależnie od tego, jak rozwija się egzema, może ona przybierać różne formy – od ostrego, podostrego po przewlekły wyprysk.
Faza ostra to rozszerzanie się naczyń krwionośnych, ich przesiąkanie, które powodują znaczący obrzęk skóry i silne zaczerwienienie. Z czasem mogą pojawić się na skórze również nadżerki oraz sączenie z malutkich ran. Faza ostra to także ból, pieczenie, świąd. Z czasem wyprysk ostry zamienia się w podostry. Charakteryzuje się on mniejszymi dolegliwościami, z których najczęściej wymienia się powstawanie żółtawych strupków, które pokrywają do tej pory sączące się rany. Zaczerwienienie i obrzęk ustępują. Niestety, faza wyprysku podostrego może zamienić się w wyprysk przewlekły, który związany jest z silnym łuszczeniem się skóry, pęknięciami na jej powierzchni i mało estetycznymi grudkami. Taką skórę nazywa się czasem ‘skórą słonia’. Poniżej opisujemy najczęściej występujące rodzaje wyprysków. Z pewnością z naszymi radami właściwie je rozpoznacie i uda się Wam je pokonać.
- Atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry to jedno z najczęstszych schorzeń skóry, które dotyka ludzi w każdym wieku – od niemowlaka po dorosłych, a nawet osoby starsze. Niestety atopowe zmiany na skórze mają bardzo często charakter przewlekły i potrafią wracać nawet po kilku miesiącach. Lekarze nie są w stanie dokładnie określić, skąd u tak znaczącej ilości osób na całym świecie pojawia się atopowe zapalenie skóry, jednakże z dużym prawdopodobieństwem doszukują się przyczyny genetycznej, dziedzicznej. Podejrzewa się także, że wraz z rozwojem cywilizacji i związanymi z nią zmianami w życiu człowieka (duża ilość chemii dookoła, zmiany w żywieniu), coraz więcej osób będzie zapadło na to schorzenie. Ponadto badania wykazują, że osoby poddane dużemu stresowi, mogą narzekać na zaostrzenie choroby lub w ogóle na jej nieoczekiwane pojawienie się. Na występowanie atopowego zapalenia skóry wpływ mają także czynniki zewnętrzne, jakimi jest suche, chłodne i klimatyzowane powietrze.
Osoby cierpiące na atopowe zapalnie skóry muszą zmagać się z zaburzeniami w funkcjonowaniu bariery ochronnej skóry, a co z tym się wiąże – nieprawidłowym nawilżeniem skóry. Staje się ona sucha w dotyku, złuszczająca, bardziej narażona na działanie negatywnych czynników zewnętrznych (np. wolnych rodników), a jednocześnie bardziej wrażliwa na działanie uczulające kosmetyków. Atopowe zapalenie skóry rozpoznamy po wyjątkowej suchości skóry, a w miejscach zgięć (kolana, łokcie) mogą pojawić się czerwone krostki, z których z czasem zacznie sączyć się ropa. Skóra z czasem staje się niemal przejrzysta, jak pergamin – można na niej obserwować pojedyncze żyłki znajdujące się tuz pod jej powierzchnią.
Atopowe zapalenia skóry. Źródło zdjęcia: Depositphotos.com
Atopowe zapalenie skóry leczy się specjalistycznymi kosmetykami, które zawierają w składzie emolienty. Emolienty to substancje, mające zdolność nawilżania skóry poprzez zatrzymywanie wody na jej powierzchni. Kosmetyki te pomagają odbudować zaburzone funkcje naskórka, co jednocześnie powoduje, że zmniejsza się oddziaływanie na skórę innych czynników drażniących i alergizujących. Należy zacząć używać kosmetyków przeznaczonych dla alergików. Dotyczy to nie tylko kosmetyków do pielęgnacji, ale też do kąpieli czy środków chemicznych potrzebnych do sprzątania czy prania (bardzo ważne są odpowiednie proszki). Do kąpieli należy wykorzystywać środki do mycia ciała, które nie zawierają mydła (tzw. syndety). Lepiej jest brać prysznic zamiast kąpieli w wannie, całkowicie należy zrezygnować z basenu, gdyż chlor znacznie wysusza skórę. Na skórę z atopowym zapaleniem skóry bardzo dobrze działa słońce oraz słona, morska woda. Dlatego, jeśli wyjeżdżamy nad morze, powinniśmy korzystać z kąpieli słonecznych (nie stosujemy blokerów, a kremy do opalania z filtrem) oraz kąpieli morskich.
Przy atopowym zapaleniu skóry należy unikać na co dzień klimatyzowanych, zakurzonych i zadymionych pomieszczeń, a także wełnianych ubrań, które mogą bardzo podrażniać delikatną skórę.
- Wyprysk kontaktowy z podrażnienia (niealergiczny)
Wyprysk kontaktowy z podrażnienia, jak sama nazwa mówi, spowodowany jest działaniem na skórę jakichś substancji, które mogą mieć działanie drażniące. Bardzo łatwo jest rozpoznać kontaktowe zapalenie skóry, ponieważ w miejscu, które miało styczność z substancją drażniącą, powstają uciążliwe i swędzące zmiany skórne. Wyprysk występuje do razu po kontakcie z daną substancją, co pozwala bardzo precyzyjnie rozpoznać to, co wywołało podrażnienie.
Kontaktowe zapalenie skóry charakteryzuje się silnym świądem oraz wysuszeniem naskórka wokół powstałej ranki. Może wydostawać się z niej ropa, a w efekcie długotrwałego drapania, z czasem pojawi się też krew.
Leczenie wyprysku to przede wszystkim dokładnie przemycie miejsca, w którym powstał. Najlepiej jest to zrobić przy pomocy obojętnych dla skóry syndetów. Następnie warto sięgnąć po maści i kremy nawilżające – sprawdzą się te, które stosuje się przy alergiach skórnych oraz atopowym zapaleniu skóry. Pomagają też leki przeciwhistaminowe, czyli wszelkie tabletki na alergie. Nie wolno ich jednak stosować dłużej niż tydzień, a w przypadku gdy zapalenie cały czas się utrzymuje, konieczna jest konsultacja u lekarza dermatologa.
- Alergiczny wyprysk kontaktowy
Nie zawsze wyprysk występuje od razu po tym kontakcie, dlatego czasem możemy mieć problem z rozpoznaniem tego, co dokładnie spowodowało podrażnienie. Jednak bardzo mocno przypomina zapalenie skóry, jakie pojawia się z podrażnienia. Skóra zaczyna intensywnie swędzieć, pojawia się wysypka, zaczerwienienie skóry, a z czasem także i ropienie z małych ranek. Wtedy możemy założyć, że dotyczy nas alergiczne zapalenie skóry.
Niestety w tym przypadku nie pomaga ani dokładne przemycie skóry, ani leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty. Mogą one przynieść jakikolwiek efekt tylko na chwilę, łagodząc świąd lub zmniejszając nieco stan zapalny. Jeśli rozpoznaliśmy u siebie alergiczne zapalenie skóry niezbędna będzie wizyta u lekarza dermatologa. Zazwyczaj zaleca on stosowanie leków opartych na sterydach – maści i kremów. A jedyną metodą na zmniejszenie częstotliwości występowania wyprysków alergicznych jest unikanie kontaktu z substancjami wywołującymi dolegliwości. Zaleca się mycie naczyń w łagodnych detergentach, stosowanie rękawiczek ochronnych podczas kontaktu z substancjami chemicznymi oraz zmianę proszku do prania i płynu do płukania na bardziej łagodne, czyli przeznaczone dla alergików bądź dzieci.
