Do starannej, wyraźnej wymowy wielu z nas nie przykłada na co dzień większej wagi. Utrwalamy złe nawyki artykulacyjne, bagatelizujemy wady wymowy lub ich zwyczajnie nie dostrzegamy. Z logopedą mamy styczność zwykle wtedy, gdy nauczyciele naszych dzieci zwrócą uwagę na konieczność skonsultowania pociechy ze specjalistą. Tymczasem terapię logopedyczną mogą z powodzeniem przejść również dorośli.
Czym zajmuje się logopeda?
W powszechnej opinii logopeda skupia się przede wszystkim na korygowaniu wad wymowy u dzieci. Logopeda działa jednak na znacznie szerszym polu. Zajmuje się całościowo rozwojem mowy oraz problemami komunikacji międzyludzkiej.
Diagnozie logopedycznej mogą zostać poddane zarówno dzieci uczące się mówić, jak osoby, u których mowa jest już ukształtowana. Logopeda sprawdza prawidłowość wymawianych głosek, ale zajmuje się również dykcją, emisją głosu (czyli sposobem wydobywania dźwięku), sposobem oddychania w czasie mówienia, intonacją, akcentowaniem, tempem i rytmem mowy.
Logopeda dla dziecka
Wielu rodziców zaniepokojonych rozwojem swoich pociech zastanawia się, kiedy następuje odpowiedni moment na odwiedzenie gabinetu logopedy. Na wizytę mogą udać się już z… niemowlętami. Logopeda oceni budowę anatomiczną jamy ustnej oraz odruchy i napięcie mięśniowe w tej części ciała. Nawet takie maluszki mogą wymagać fachowej pomocy, na przykład wówczas, gdy występują u nich problemy z koordynacją odruchu ssania, połykania i oddychania (trudności podczas karmienia piersią, jedzenia z butelki, łyżeczką, picia z kubka). Zaburzony rozwój mowy (brak głużenia, gaworzenia) również wymaga konsultacji z logopedą.
Do najpowszechniejszych wad wymowy u starszych dzieci należą reranie (nieprawidłowe wymawianie głoski „r”), sygmatyzm (seplenienie), wymowa nosowa czy ubezdźwięcznianie. Wiele dzieci boryka się również z jąkaniem.
Ważna jest świadomość, że dwulatek mówiący zaledwie kilka słów powinien zostać przebadany przez logopedę. Opóźniony rozwój mowy może skutkować w kolejnych latach wieloma trudnościami, zarówno podczas nabywania umiejętności pisania i czytania, jak i w zakresie kształtowania kompetencji społecznych.
Dorośli u logopedy
Pomoc logopedy może być przydatna dorosłym wykonującym zawody, w których praca głosem i wyraźna wymowa są szczególnie ważne. Mowa tu na przykład o artystach (aktorach, śpiewakach), dziennikarzach radiowych i telewizyjnych, lektorach. Na dobrą sprawę jednak wszyscy, w profesjach których kontakt z drugim człowiekiem ma pierwszorzędne znaczenie, powinni zadbać o prawidłową wymowę.
Terapia logopedyczna bywa potrzebna chorym z uszkodzeniami układu nerwowego (po udarach, urazach). Zajęcia z logopedą mogą przysłużyć się również obcokrajowcom uczącym się naszego „szumiącego” języka, dla których głoski takie jak „sz”, „cz”, „ż”, „dź” i „dż” stanowią zwykle spore wyzwanie.
Obecnie wielu logopedów zajmuje się również przygotowywaniem ludzi do publicznych wystąpień. Jest to praca nie tylko nad prawidłową artykulacją i dykcją mówiącego, ale i przełamaniem tremy, ekspresją wypowiedzi.
